استفاده صحیح از انواع گاتر در قسمت های مختلف ساختمان یا حوزه صنعت نیازمند آشنایی اولیه با این محصول پرکاربرد است. در گذشته اجرای آبراه به روش های قدیمی و سنتی انجام می شد که با معایبی چون کیفیت پایین آبرو، اجرای زمان بر و نظافت سخت آن همراه بود. با گذشت زمان کانال های پیش ساخته با هدف بهبود ایرادات روشهای سنتی چون مقاومت بالا در برابر سایش، جایگزین روش قدیمی شده اند. گاترها درفضاهای متفاوتی به کار می روند که در این مقاله ما به استفاده از آن در ساختمان سازی اشاره می کنیم.
گاتر (Gutter) به انواع کانال‌های آبرو گفته میشود که آب‌های سطحی را از کف محوطه‌های مختلف جمع‌آوری و هدایت می‌کنند. انواع گاتر به دو دستۀ ناودان و گاتر گریتینگ‌دار (درپوش‌دار) تقسیم میشود. انواع گاتر گریتینگ‌دار شامل گاتر استخر، گاتر رمپ، گاتر پارکینگ، گاتر صنعتی و… است.
به طور مختصر و مفید، گاترها در رمپ ورودی ساختمان، پارکینگ، موتورخانه، تراس، بام ساختمان و در محوطۀ اطراف استخر و سونا، سرویس بهداشتی و… با هدف جمع‌آوری آب برف و باران یا آب ناشی از شست‌وشو به کار می‌روند. انواع گاتر علاوه بر ساختمان‌سازی، در صنعت نیز استفاده می‌شوند؛ آشپزخانه‌های صنعتی، کارخانجات و فضاهای تأسیساتی نمونه‌های آن است.
اجرای گاترها به دو روش سنتی یا مدرن انجام می‌گیرد. به گاترهای مدرن، گاتر پیش‌ساخته نیز گفته میشود. گاتر پیش‌ساخته، کانال آبرو پیش‌ساخته‌ای (معمولاً از جنس پلی‌پروپیلن یا پی‌وی‌سی) است که داخل بتن کار گذاشته میشود.
گریتینگ‌های این کانال‌های آبرو توسط پیچ و لاکینگ به بدنۀ کانال ثابت می‌شوند. در حال حاضر، انواع گریتینگ‌های فلزی و پلاستیکی همراه با گاترهای پیش‌ساخته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گاتر پیش‌ساخته در مقایسه با گاترهای سنتی دارای مزیت‌های بسیاری است، از جمله:
گریل (Grill) نوعی دریچه مشبک و متخلخل است که در جکوزی، استخرها و جوی های آب بیشتر استفاده می شود. به این معنی که پس از زهکشی، این درپوش روی کانال ها نصب می شود تا جداسازی زباله از آب اتفاق بیفتد. در گاتر مساله فرق می کند و به کانال های پیش ساخته و گریل (درپوش)، مجموعا گاتر می گویند. جنس گریل ها اغلب پلاستیکی است اما در جایی که استحکام بیشتری نیاز باشد، انواع فلزی آن چون چدنی و فولادی (فولاد گالوانیزه) به کار می رود.
در گاتر ماجرا فرق می‌کند و درواقع، به مجموع کانال‌های پیش‌ساخته و گریل (درپوش) گاتر گفته میشود.
کفشور و گاتر هر دو یک عملکرد دارند؛ جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی. گاتر به معنای آبراه در کف فضاهای مختلف و ناودان در لبه سقف‌های شیروانی است.
اگر بخواهیم به‌طور مختصر و مفید تفاوت گاتر و کفشور را توضیح دهیم، باید بگوییم انواع گاتر طیف وسیعی از آبرو‌ها در استخر، پارکینگ، سرویس بهداشتی و… را شامل میشود، ولی تنها به آبراه سرویس بهداشتی و حمام کفشور گفته میشود که خودش دو نوع دارد: کفشور نقطه‌ای قدیمی و کفشور خطی. در واقع کفشور خطی زیرمجموعۀ گاتر به حساب می‌آید اما هر گاتری کفشور خطی نیست.
انواع کفشور از نظر ظاهری شامل اشکال دایره‌ای، مربعی، کفشور خطی و به دو صورت ساده یا طرح‌دار است. انواع گاتر از جنس‌هایی مانند چدن، فلز، استیل و پلاستیک است. انتخاب کفشور باید هماهنگ با دکوراسیون سرویس بهداشتی باشد. به‌عنوان مثال، کفشور خطی لوکس روکا، یک پیشنهاد فوق‌العاده برای حمام‌هایی است که برای فضای دوش خود، از سرامیک استفاده می‌کنند.
ترنچ به کانال‌های سرپوشیدۀ تأسیساتی گفته میشود که در کف ساختمان یا بتن سقف جاگذاری می‌شوند و از آن‌ها، هم برای عبور کابل‌های برق و لوله‌کشی آب استفاده میشود و هم برای جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی از کف پارکینگ، استخر، موتورخانه و… . گاترها، فقط برای هدایت آب‌های سطحی استفاده میشود و این، فرق گاتر و ترنچ است.
در صورتی که بخواهیم از ترنچ برای هدایت آب استفاده کنیم، می‌بایست انواع گریتینگ‌دار یا گریل را به کار ببریم. در این صورت، آب باران یا آب حاصل از شست‌وشو توسط ترنچ جمع‌آوری و به سمت لولۀ اصلی فاضلاب هدایت میشود. جنس بدنۀ ترنچ در سیستم سنتی از بتن یا سنگ است، اما در سیستم مدرن از گاترهای پیش‌ساختۀ پلیمری نیز استفاده میشود.
گاتر ها بر اساس پارامترهای متعددی به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. شما می توانید با در نظر گرفتن مکان مورد استفاده، متناسب ترین انواع گاتر را انتخاب و تهیه نمایید. از مهمترین پارامترهای دخیل در دسته بندی می توان به متریال، کاربری، ابعاد، شکل و… اشاره نمود.
گاترهای کف بر اساس جنس دریچه به 4 دستۀ رایج زیر دسته‌بندی می‌شوند:
شکل گاترها بر اساس ظاهر دریچه و کاور‌شان متفاوت و بسیار متنوع است. در ادامه، به چند نمونۀ رایج آن اشاره می‌کنیم:
مهم ترین گاتر های پیش ساخته که در مکان های متفاوت بسته به کاربرد استفاده می‌شوند عبارتند از:
در گذشته گاتر پی وی سی زیاد در استخرها استفاده می شد. به علت ضعف هایی که این گاترها داشتند جای خود را به نوع پلی آمید دادند. گاتر پلی آمید با استحکام بالا در برابر شرایط محیطی و تحمل وزن زیاد، به مرور جایگزین خوبی برای نوع پی وی سی شد. اگرچه نمی توان زیبایی انواع گاتر استیل را نیز نادیده گرفت ولی چون این گاتر متاثر از سرما و گرما است در صورتی که پای برهنه روی آن قرار بگیرد حس خوبی منتقل نمی کند.
جمع آوری آب های ناشی از شستشو یا بارندگی در پارکینگ ها از طریق گاتر پارکینگ صورت می گیرد. به دلیل تحمل وزن و مقاومت بالا در مقابل ضربه، گاتر چدنی برای پارکینگ مناسب ترین انتخاب است. با این حال گاتر پلاستیکی پلی آمید را هم با توان تحمل بار تا 6 تن به عنوان گزینه مناسب می توان مد نظر قرار داد. در کل گریتینگ به کار رفته در گاتر بسته به ویژگی های پروژه می تواند از جنس پلی آمید، چدن، گالوانیزه و… باشد.
گاتر یا کفشور حمام که در بالا اشاره ی مختصری به آن شد در حال حاضر در انواع جدیدتری طراحی و به بازار عرضه شده است. کفشورهای خطی امروزه در دکوراسیون حمامهای مدرن جایی برای خود باز کرده اند.
کفشورهای خطی نسبت به کفشورهای پلاستیکی مربعی یا دایره ای قدیمی جلوه ای زیبا به سرویس بهداشتی مدرن می دهند. به خصوص اگر انواع سرامیک خور، سنگ خور یا استیل آن انتخاب شوند. از مزایای کفشورهای خطی می توان علاوه بر ظاهر یکپارچه و یکدست (به خصوص اگر سرامیک روی کفشور یکسان با سرامیک کف سرویس انتخاب شود)، به سرعت بیشتر در تخلیه آب اشاره کرد.
همانطور که گفتیم کفشورهای خطی مدل سرامیک خور هم دارند. یعنی می توانید متناسب با کفپوش سرویس بهداشتی خود، جنس رویه گاترتان را انتخاب کنید. یک مدل از کفشورهای خطی روکا سطحی یکپارچه (غیر مشبک) دارد که در صورت تناسب با دکوراسیون و طراحی سرویس بهداشتی خود می توانید از همان رویه استفاده کنید؛ اما اگر این پوشش دلخواهتان نبود، می توانید از حالت سرامیک خور آن استفاده کنید و سنگ یا سرامیک دلخواه خود را روی آن قرار دهید.
طول کفشور خطی تنوع زیادی در بازار دارد. غالبا برندهای متفاوت عرض را ثابت و طول را از 30 سانتیمتر به بالا در نظر می گیرند. عرض کفشورها نیز اکثرا به اندازه 5 تا 10 سانتیمتر می باشد. پرطرفدار ترین سایز کفشورهای خطی از 60 الی 80 سانتیمتر است. بر اساس خواسته کارفرما می توان کفشور را به سایز دلخواه و سفارشی ساخت.
نصب این گاتر آسان و سریع است. برخلاف زهکشی های مرکزی که باید از هر چهار سمت ناحیه دوش در موقع اجرا شیب ایجاد کنیم، در انواع گاتر خطی کافی است کف دوش در یک جهت به سمت زهکشی شیب دار شود. هنگام نصب و اجرا اندازه گیری ها باید دقیق باشد، بنابراین نیاز به استفاده از نیروی متخصص دارید. محل قرارگیری گاتر خطی حمام محدودیتی ندارد در حالی که کفشورهای قدیمی همیشه باید در مرکز حمام قرار بگیرند.
مانند هر محصول دیگری، گاتر (کفشور خطی) هم مزایا و ایراداتی دارد که قبل از خرید بهتر است در نظر بگیرید. مزایای گاتر عبارتند از:
به‌منظور تصمیم‌گیری راحت‌تر، می‌بایست به بعضی معایب گاتر خطی هم اشاره کنیم مانند:
بسته به انواع گاتر و انتخاب شما، قیمت گاتر متغیر است و آیتم‌های مختلفی در قیمت گاتر دخیل هستند. مقاومت گاتر در مقابل فشار مهمترین آیتم است جدا از آن اگر گاتر به صورت پیش ساخته یا سفارشی ساز جهت استفاده در مکان‌های شیک و مجلل چون سرویس بهداشتی لوکس باشد در قیمت گاتر تاثیرگذار است.
طبق گفته «فوربز»، هزینه ای که صرف گاتر در خانه های با متراژ متوسط در آمریکا میشود حدود 3000 دلار است. در ایران هم قیمت گاترها متغیر است و می‌بایست در زمان خرید، استعلام قیمت گرفته شود. البته اگر خودتان قادر به نصب گاتر باشید، در مجموع می‌توانید هزینه را به‌طور محسوسی پایین بیاورید.
پس از آنکه در این مطلب با انواع گاتر آشنا شدیم و مزایا و ویژگی های گاترها را بررسی کردیم تصمیم گیری برایتان راحت‌تر خواهد بود. با این اوصاف در انتخاب گاتر حمام کدام مدل با سلیقه تان هماهنگ تر است انواع سنتی یا مدل خطی؟ آیا با توجه به ظاهر مدرن و مزایایی که کفشور خطی دارد مایلید هزینه بیشتری بکنید و گاتر خطی را انتخاب کنید؟ نظر خود را در قسمت کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید.
خانه و معماری با بیش از یک دهه تجربه در زمینه واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی اروپایی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در صنعت ساختمانی، مرجع معتبر و شناخته شده‌ای در این حوزه به شمار می‌رود.
شرکت خانه و معماری با برخی از معتبرترین برندهای اروپایی یعنی Roca و Armani/Roca (محصولات چینی بهداشتی) و همچنین Moso (محصولات بامبو) همکاری می‌کند که تمامی آن‌ها رعایت استانداردهای کیفی در بالاترین سطح و حفظ محیط‌زیست را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
