محصولات ام دی اف بسیار متنوع است. اگر برای دکوراسیون خانۀ خود به دنبال اطلاعات کاملی از انواع چوب ام دی اف می‌گردید، این مطلب را تا انتها بخوانید.
تخته فیبر با چگالی متوسط که معمولاً با نام ام دی اف (MDF) شناخته میشود، یک محصول چوبی پرطرفدار در بازار است. این محصول، محکم، بادوام، صاف و نسبتاً مقرون‌به‌صرفه است که آن را به انتخابی مناسب برای کابینت، مبلمان، دیوارپوش و… تبدیل کرده است.
در این مطلب، ابتدا انواع چوب ام دی اف، کاربردها و ویژگی‌های هریک را بررسی می‌کنیم و در ادامه، از پنلهای بامبو به‌عنوان رقیب محصولات ام دی اف سخن می‌گوییم.
ام دی اف (MDF) مخفف تخته فیبر با چگالی متوسط (Medium Density Fibreboard)، نوع نسبتاً جدیدی از محصولات چوب مهندسیشده است که برای تولید آن، خردههای چوب طی یک فرایند استاندارد و تحت دمای بالا و فشار شدید، با استفاده از موم و چسب رزین به هم چسبانده میشوند.
محصول به‌دست‌آمده، از نئوپان قوی‌تر و متراکم‌تر است، بافتی یکنواخت دارد، برش‌دادن و شکل‌دهی به آن آسان است و هیچ رگه، گره یا حفرۀ قابل مشاهده‌ای ندارد. ضمن اینکه، میتوان آن را با روکشهای متنوعی پوشاند که به آن ظاهر و کیفیت متفاوتی می‌دهد. به همین دلیل، در سال‌های اخیر محبوبیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است. به MDF، چوب ام دی اف نیز گفته میشود.
این محصول، بسیار متنوع است و به دلیل استحکام، دوام و سطح صاف آن، برای کاربردهای زیر عالی است:
ام دی اف یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای چوب سالید است، ضمن اینکه در مقایسه با چوب به نگهداری و مراقبت کمتری نیاز دارد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ام دی اف، تنوع در ضخامت آن است. ورق MDF خام معمولاً با ضخامتی بین ۳ میلی‌متر تا ۳۸ میلی‌متر تولید میشود. این تنوع، امکان انتخاب مناسب‌ترین نوع ام دی اف را برای کاربردهای مختلف فراهم می‌کند:
این نوع ام دی اف، به دلیل ضخامت کم، وزن سبکی دارد و برای ساخت قطعات کوچک و ظریف مانند پشت‌بند کار و همچنین مونتاژکاری کابینت، کمد، دراور و… استفاده میشود.
ام دی اف با ضخامت متوسط، تعادل خوبی بین استحکام و وزن دارد و برای ساخت سازه‌های متوسط مانند مبلمان، دیوارپوش، پارتیشن و کف کاذب مناسب است. پرمصرف‌ترین ورق MDF از نظر ضخامت، ورق ۱۶ میلی‌متری است که از آن، در انواع کابینت ام دی اف آشپزخانه استفاده میشود.
این نوع ام دی اف، مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه دارد. به همین دلیل، برای ساخت میز کار، رویه کابینت، کانتر آشپزخانه و سایر سازه‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی قسمت‌ها ازجمله کانتر آشپزخانه، از ورق‌های ضخیم ۳۰ میلی‌متری استفاده میشود.
انواع ام دی اف را براساس ویژگی‌های مختلف آن (کاربرد، چگالی، روکش، ضخامت، رنگ و…) دسته‌بندی می‌کنند. برخی از رایجترین انواع چوب ام دی اف عبارتند از:
هر نوع چوب ام دی اف ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد و برای کاربردهای متفاوتی مناسب است.
ام دی اف استاندارد که ام دی اف معمولی (Regular MDF) نیز نامیده میشود، از خردههای چوب تشکیل شده و معمولاً متراکم‌تر و سنگین‌تر از تخته سه‌لا است. ضمن اینکه، خاصیت کشسانی (ارتجاعی) کمتری دارد، به این معنی که ماده‌ای سفت است و به‌راحتی می‌شکند.
رنگ چوب ام دی اف استاندارد معمولاً قهوه‌ای مایل به زرد یا قهوه‌ای تیره است و در ضخامتهای مختلفی عرضه میشود. همچنین، از انواع دیگر MDF ارزان‌تر است، زیرا هیچ درمانی بر روی آن اعمال نمی‌شود.
ام دی اف اولترا لایت همان خواص ام دی اف معمولی را دارد، اما از نظر وزن سبک‌تر است و چگالی کمتری دارد که کار با آن را آسان‌تر می‌کند. این نوع MDF برای کاربردهای غیرسازه‌ای و در جاهایی که تحمل وزن‌های سنگین ضرورت ندارد استفاده میشود.
ام دی اف رنگی دارای خواصی مشابه ام دی اف معمولی است، اما به دلیل تنوع رنگی، می‌تواند به طراحان، معماران و نجاران گزینه‌هایی رنگارنگ ارائه دهد تا برای پروژه‌های خاص از آن استفاده کنند. انواع رنگ ام دی اف جذابیت‌های متفاوتی ایجاد می‌کنند که قابل توجه است.
ام دی اف، حاوی ماده‌ای سرطان‌زا به نام اوره فرمالدهید است که می‌تواند باعث تهوع، سرفه، تحریک پوست و سوزش چشم، بینی و گلو شود. ام دی اف بدون فرمالدهید کمترین میزان فرمالدهید را دارد و برای افرادی که می‌خواهند از خطر آلرژی در امان باشند ایده‌آل است.
یک جایگزین بهتر، پنلهای بامبو است. این پنل‌ها نیز اغلب در دستۀ پنلهای چوبی مشابه ام دی اف و نئوپان قرار می‌گیرند. منتها چسبی که در پنلهای بامبو استفاده میشود دوستدار محیط زیست و دارای گواهی سلامت است، یعنی منجر به انتشار گاز فرمالدهید و سایر گازهای سمی نمی‌شود.
ام دی اف ضدحریق محصولی است که در صورت وقوع آتش‌سوزی، سرعت گسترش شعله را کاهش می‌دهد. بنابراین، در ساختمان‌های عمومی و سایر مناطقی که باید مقررات خاص آتش‌نشانی را رعایت کنند، استفاده میشود. همچنین، گزینۀ مناسبی برای مناطق مستعد آتش‌سوزی یا نزدیک به منبع گرما است؛ برای مثال، کابینت‌های مجاور اجاق گاز.
ام دی اف ضدحریق معمولاً علامتی به رنگ قرمز یا آبی دارد که نشان‌دهندۀ مقاومت آن در برابر آتش است.
اگر در شهری مرطوب با آب‌وهوای شرجی و بارانی زندگی می‌کنید، این نوع MDF بهترین انتخاب برای شما است. همچنین، برای فضاهای مرطوب داخلی مانند حمام و آشپزخانه توصیه میشود.
وجود علامت سبز روی پنلهای ام دی اف، مقاومت محصول در برابر رطوبت را نشان می‌دهد. در نظر داشته باشید که کاربرد این نوع ام دی اف محدود به فضای داخل خانه است و برای فضاهای خارجی توصیه نمی‌شود.
در حالت کلی، ام دی اف برای استفاده در فضاهای خارجی مناسب نیست، اما نوعی ام دی اف طراحی شده که میتوان آن را در فضای باز نصب کرد. این نوع ام دی اف چگالی و استحکام بیشتری دارد و همین امر باعث دوام بیشتر آن نسبت به ام دی اف‌های معمولی میشود. این پنل‌ها در برابر رطوبت، موریانه و قارچ مقاوم‌اند.
MDF خام بدون روکش، زیبایی خاصی ندارد و از نظر مقاومت نیز بسیار آسیب‌پذیر است؛ زیرا حرارت، رطوبت، حشرات موذی و سایر عوامل مخرب محیطی می‌توانند به‌راحتی به بافت آن نفوذ کنند و به آن آسیب بزنند. روکش ام دی اف تا حد زیادی این ضعف‌ها را پوشش می‌دهد.
در انواع ورق ام دی اف روکششده، هستۀ ام دی اف از دو سو با ورق نازکی از روکش (اغلب به ضخامت 0.5 میلی‌متر) پوشانده میشود که به آن ظاهری متفاوت و زیبا می‌بخشد و بر مقاومت آن نیز می‌افزاید.
در ادامه، رایجترین انواع چوب ام دی اف از نظر روکش را معرفی می‌کنیم.
برندهای مطرح دنیا ازجمله برند MOSO مجموعۀ بسیار متنوعی از روکشهای بامبو را در ضخامت‌ها، رنگ‌ها و بافت‌های مختلف ارائه می‌دهند. این محصولات در سراسر جهان در کاربردهای گوناگون اعم از پوشش دیوار، سقف، در، مبلمان، کابینت و… استفاده میشوند. روکش بامبوی برند موزو با برش‌دادن ورق‌های چندلایۀ بامبو تولید و روی ام دی اف پرس میشود.
روکش چوب طبیعی، لایۀ نازکی از چوب است که روی هستۀ ام دی ف نصب میشود. استفاده از روکش چوب چسبی به ام دی اف ظاهری مشابه چوب طبیعی می‌بخشد که بسیار جذاب و پرطرفدار است. انواع طرح چوب ام دی اف در بازار موجود است.
روکش لمینت به دلیل مقاومت و تنوع بسیار بالایی که دارد، در کابینت‌سازی و ساخت کمد دیواری بسیار پرکاربرد است. این روکش در دو نوع لمینت HPL و لمینت CPL عرضه میشود. لمینت CPL یا فشرده، از لمینت HPL ضخیم‌تر و مقاوم‌تر است.
رایجترین، پرطرفدارترین و متنوع‌ترین روکشی که بر روی ام دی اف خام کشیده میشود روکش ملامینه است. این نوع روکش، مقاومت و کیفیت بالایی دارد و به لحاظ اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه است.
ضمن اینکه، برای چسباندن آن بر روی ام دی اف خام، نیازی به چسب نیست، زیرا خود ملامینه از کاغذهای تزیینی آغشته با چسب ملامین تشکیل شده که به‌راحتی بر روی سطح صاف ام دی اف می‌چسبد.
روکش ممبران، روکشی از جنس PVC است که بر روی ام دی اف خام وکیوم میشود. این شیوه باعث میشود محصولات ممبران در برابر رطوبت مقاوم باشند و تا زمانی که خط یا خراشی بر روی سطح آن‌ها ایجاد نشود، مقاومت خود را حفظ کنند. بدین ترتیب، ممبران برای ساخت لوازم و وسایلی مانند انواع کابینت ام دی اف آشپزخانه، کابینت حمام و… بسیار مناسب است.
پوشش هایگلاس بسیار براق، صیقلی و آینه‌مانند است و همین به آن ظاهر و جلوه‌ای منحصربه‌فرد می‌بخشد. این محصول از نوعی پلاستیک فشردۀ براق، به نام پلکسی گلاس ساخته میشود.
روکش پلی گلاس مانند روکش هایگلاس بسیار صاف و صیقلی است اما نسبت به آن مقاومت و کیفیت بالاتری دارد. در ساخت روکش پلی گلاس، یک لایه پلی استر بر روی ام دی اف که با ورق ملامینه پرس شده، کشیده میشود. رنگ روکش پلی گلاس براساس رنگ ملامینه تعیین میشود و روکش پلی استر نقشی در تعیین رنگ آن ندارد.
روکش لمی گلاس ظاهری شبیه هایگلاس یا پلی گلاس دارد اما جنس آن از PVC است. ضدآب بودن، درخشندگی فوق‌العاده، تنوع طرح و رنگ، مقاومت در برابر خط و خش و مقاومت در برابر تغییر رنگ در گذر زمان، از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای این نوع روکش ام دی اف است.
روکش آکریلیک، نوعی ترموپلاستیک است که اغلب به روش وکیوم بر روی ام دی اف خام چسبانده میشود.
این روکش نسبت به روکش هایگلاس براق‌تر، شفاف‌تر و مقاوم‌تر است، اما درمجموع قیمت آن نسبت به هایگلاس اقتصادی نیست. روکش آکریلیک در برابر خراش مقاومت متوسطی دارد و در اثر ضربۀ محکم اجسام نوک‌تیز، ممکن است آسیب ببیند.
روکش کاغذی که در اصطلاح تجاری لترون نامیده میشود، دارای طرح‌ها و رنگ‌های متنوع و زیبایی است، اما دوام و مقاومت ضعیفی دارد که فقط برای کارهای ضعیف و اقتصادی متداول است. ام دی اف با روکش لترون برای کابینت‌سازی مناسب نیست.
همان‌طور که گفتیم، ام دی اف (MDF) یکی از پرکاربردترین مصالح در صنعت چوب است و فاکتور مقاومت، یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب نوع مناسب آن برای پروژه‌های مختلف است. عوامل مؤثر بر مقاومت ام دی اف، عبارت‌اند از:
تراکم: هرچه تراکم ام دی اف بیشتر باشد، مقاومت آن در برابر فشار، ضربه و خم‌شدن بیشتر خواهد بود.
ضخامت: ام دی اف‌های ضخیم‌تر، استحکام بیشتری دارند و برای کاربردهای سنگین‌تر مناسب‌اند.
نوع روکش: روکشهای مختلف مانند ملامینه، هایگلاس، ممبران و…، هرکدام مقاومت متفاوتی در برابر رطوبت، حرارت، سایش و خط و خش دارند.
مواد افزودنی: برخی از ام دی اف‌ها با افزودن مواد خاصی مانند رزین‌ها، مقاومت بیشتری در برابر رطوبت، آتش و حشرات پیدا می‌کنند.
با توجه به عوامل ذکرشده، ام دی اف‌ها را میتوان بر اساس مقاومت به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:
کاربرد: مناسب برای ساخت مبلمان، دیوارپوش، پارتیشن و سایر کاربردهای داخلی که نیاز به مقاومت متوسط دارند.
ویژگی‌ها: تراکم و ضخامت متوسط، مقاومت خوب در برابر سایش و خط و خش.
کاربرد: مناسب برای ساخت میز کار، رویه انواع کابینت ام دی اف، کف کاذب و سایر کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه دارند.
ویژگی‌ها: تراکم و ضخامت بالا، مقاومت بسیار خوب در برابر فشار، ضربه و خم‌شدن.
کاربرد: مناسب برای استفاده در محیط‌های مرطوب مانند آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی.
ویژگی‌ها: دارای پوشش ضدآب، مقاومت بالا در برابر رطوبت و تورم.
کاربرد: مناسب برای استفاده در مکان‌هایی که نیاز به ایمنی در برابر آتش دارند، مانند ساختمان‌های عمومی و صنعتی.
ویژگی‌ها: حاوی مواد ضدآتش، مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله.
ام دی اف HPL یا High-Pressure Laminate نوع خاصی از ام دی اف است که در آن، با استفاده از فشار و حرارت بالا، لایه‌های کاغذی آغشته به رزین را به هم فشرده می‌کنند. این نوع ام دی اف مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت، حرارت، سایش، خط و خش، مواد شیمیایی و اشعه ماوراء بنفش دارد. به همین دلیل، از آن در نمای ساختمان‌ها، کفپوش و رویه میزهای آزمایشگاهی استفاده میشود.
رنگ انواع ورق ام دی اف، متأثر از رنگ روکشی است که بر روی آن کشیده میشود. در ادامه، به بررسی انواع رنگ چوب ام دی اف و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.
سفید: پرکاربردترین رنگ ام دی اف است. این رنگ، یک بوم خالی برای هر نوع دکوراسیون است و با هر رنگی به‌خوبی ست میشود.
مشکی: رنگ مشکی به فضا عمق و جدیت می‌بخشد و برای ایجاد کنتراست با رنگ‌های روشن مناسب است.
قهوه‌ای: در طیف‌های مختلف، حسی گرم و طبیعی به فضا می‌بخشد. رنگ‌های قهوه‌ای تیره برای ایجاد فضایی کلاسیک و رنگ‌های قهوه‌ای روشن برای ایجاد فضایی مدرن مناسب‌اند.
خاکستری: رنگ خاکستری یک رنگ خنثی و مدرن است که با هر رنگ دیگری به‌خوبی ست میشود.
چوبMDF نه‌تنها از نظر رنگ، بلکه از نظر طرح نیز بسیار گسترده است؛ ازجمله:
طرح چوب: متنوع‌ترین و پرطرفدارترین طرح ام دی اف است. از طرح‌های چوب روشن مانند بلوط تا طرح‌های چوب تیره مانند گردو، تنوع بسیار بالایی در طرح چوب ام دی اف وجود دارد. طرح چوب به فضا حسی طبیعی و گرم می‌بخشد.
طرح سنگ: طرح سنگ مانند مرمر، گرانیت و کوارتز، به فضا جلوه‌ای لوکس و مدرن می‌بخشد. این طرح برای آشپزخانه‌ها و سرویس‌های بهداشتی بسیار مناسب است.
طرح‌های فانتزی: شامل طرح‌های گلدار، هندسی و انتزاعی است که برای ایجاد فضاهای شاد و کودکانه مناسب است. این طرح‌ها بیشتر برای اتاق کودک و نوجوان استفاده میشوند.
رنگ‌های براق و مات: ام دی اف‌ها می‌توانند با روکشهای براق یا مات تولید شوند. روکشهای براق به فضا جلوه‌ای مدرن و لوکس می‌دهند و روکشهای مات به فضا حس آرامش و سادگی می‌بخشند.
انتخاب بهترین نوع ام دی اف، بستگی به کاربردی دارد که شما برای آن در نظر گرفته‌اید. هر نوع ام دی اف ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد. برای اینکه بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید، باید به عوامل زیر توجه کنید:
کاربرد: آیا قصد دارید از ام دی اف برای ساخت کابینت، مبلمان، دیوارپوش یا کاربرد دیگری استفاده کنید؟ بهترین نوع ام دی اف برای کمد دیواری می‌تواند متفاوت از بهترین ام دی اف برای کابینت باشد.
محیط: آیا ام دی اف قرار است در محیط خشک یا مرطوب مورد استفاده قرار گیرد؟ انواع ام دی اف برای کابینت حمام و سرویس بهداشتی، می‌بایست در برابر رطوبت مقاومت بالایی داشته باشند؛ برای مثال، ام دی اف با روکش ممبران. درحالی‌که، ام دی اف با روکش ملامینه برای استفاده در اتاق خواب، اتاق نشیمن و سایر محیط‌های خشک مناسب است.
بودجه: چقدر مایلید برای خرید ام دی اف هزینه کنید؟
ظاهر: به دنبال چه ظاهری برای محصول نهایی هستید؟
برای انتخاب بهترین نوع ام دی اف، بهتر است با کارشناسان فروش مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند با توجه به نیازهایتان، بهترین گزینه را به شما پیشنهاد دهند.
پنل بامبو نوعی چوب مهندسیشده (Engineered wood) است که در مقایسه با چوب طبیعی، تراکم و مقاومت بسیار بالاتری دارد.
این پنل‌ها به دلیل اندازه، ضخامت، بافت، سبک و رنگ‌های متفاوت، انطباق‌پذیری بالایی دارند که دست طراحان و معماران را برای خلاقیت باز می‌گذارد.
شرکت هلندی موزو به‌عنوان پیشرو در صنعت بامبو، امکان تهیۀ پنلهای بامبو چندلایه با ضخامتهای متفاوت از ۷ تا ۴۰ میلی‌متر را فراهم کرده است. ساختار چندلایۀ این پنل‌ها، مقاومت آن‌ها را در برابر تغییرات رطوبت که یکی از نقاط آسیب‌پذیر محصولات چوبی (ازجمله ام دی اف) است بالا می‌برد.
ازجمله دلایل برتری پنلهای بامبو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت‌گذاری انواع ورق ام دی اف تحت تأثیر عوامل مختلفی صورت می‌گیرد و همین امر باعث ایجاد تفاوت قیمت در انواع مختلف آن میشود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت ورق ام دی اف اشاره می‌کنیم:
ملامینه: رایجترین و اقتصادی‌ترین نوع روکش است.
هایگلاس: ظاهری براق و مدرن دارد و قیمتش نسبت به ملامینه بالاتر است.
ممبران: قیمت آن نسبت به ملامینه بیشتر است.
چوب طبیعی: گران‌ترین نوع روکش است و ظاهری کاملا طبیعی به ورق می‌دهد.
هرچه ضخامت ورق بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. زیرا برای تولید ورق‌های ضخیم‌تر به مواد اولیه بیشتری نیاز است.
تراکم ورق به میزان فشردگی فیبرهای چوبی آن اشاره دارد. ورق‌های با تراکم بالاتر، مقاومت بیشتر و قیمت بالاتری دارند.
ابعاد استاندارد ورق‌های ام دی اف متفاوت است. ورق‌های با ابعاد بزرگ‌تر معمولاً قیمت بالاتری دارند.
برندهای معروف‌تر معمولاً محصولات باکیفیت‌تری ارائه می‌دهند اما قیمت آن‌ها نیز بالاتر است.
کیفیت مواد اولیه به‌کاررفته در تولید ورق ام دی اف، بر روی قیمت آن تأثیر مستقیم دارد. استفاده از مواد اولیه باکیفیت‌تر باعث افزایش قیمت محصول میشود.
برخی از ورق‌های ام دی اف دارای ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت در برابر رطوبت، آتش یا مواد شیمیایی هستند که قیمت آن‌ها را افزایش می‌دهد.
نوسانات بازار، نرخ ارز و هزینه‌های تولید نیز بر روی قیمت ورق ام دی اف تأثیرگذارند.
عوامل دیگری که می‌توانند بر قیمت ورق ام دی اف تأثیر بگذارند، عبارت‌اند از:
حجم خرید: خرید عمده معمولاً با تخفیف همراه است.
محل خرید: قیمت ورق ام دی اف در مناطق مختلف ممکن است متفاوت باشد.زمان خرید: در برخی مواقع سال، ممکن است تخفیف‌های خاصی برای خرید ورق ام دی اف ارائه شود.
در حال حاضر، پنلهای چوبی در اشکال مختلف تولید میشوند که تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF) یکی از متداول‌ترین آن‌ها است. ام دی اف به دلیل استحکام، دوام و سطح صافش، برای کاربردهای متنوعی همچون کابینت‌سازی و ساخت انواع مبلمان (میز، کمد، کشو و…) استفاده میشود.
پنلهای بامبو به‌عنوان رقیب انواع چوب ام دی اف، ارزش‌های فنی و زیبایی‌شناختی فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهند، ضمن اینکه دوستدار محیط زیست و دارای گواهی سلامت‌اند.
شما برای انتخاب مصالح دکوراسیون خانۀ خود به کدام گزینه فکر می‌کنید؟
خانه و معماری با بیش از یک دهه تجربه در زمینه واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی اروپایی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در صنعت ساختمانی، مرجع معتبر و شناخته شده‌ای در این حوزه به شمار می‌رود.
شرکت خانه و معماری با برخی از معتبرترین برندهای اروپایی یعنی Roca و Armani/Roca (محصولات چینی بهداشتی) و همچنین Moso (محصولات بامبو) همکاری می‌کند که تمامی آن‌ها رعایت استانداردهای کیفی در بالاترین سطح و حفظ محیط‌زیست را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
