در میان تمام مصالح ساختمانی، چوب همواره مصالحی محبوب بوده است. فرقی هم نمی‌کند در کدام سبک، کلاسیک یا مدرن، روستایی یا مینیمال، چوب همان مصالحی است که می‌تواند فضای مورد نظر شما را گرم، دلپذیر، جذاب و منحصربه‌فرد کند. در میان اشکال گوناگون استفاده از چوب، امروز پنلهای چوبی رواج بسیار پیدا کرده‌اند.
در این مطلب، از انواع پنلهای چوبی، مزیت‌ها و کاربردهایشان خواهیم گفت.
پنل چوبی (Wood Panel) ورقه‌هایی از مواد پایۀ چوب است که با چسب به یکدیگر متصل می‌شوند. پنل‌ها معمولاً متشکل از روکش، تراشه‌های چوب یا الیاف است که اتصال آن با کمک چسب مصنوعی یا سایر چسب‌هایی صورت می‌گیرد که تحت حرارت و فشار سخت می‌شوند.
ویژگی‌های پنل ناشی از ویژگی مواد چوبی خام، چسب، مواد افزودنی و جزئیات فرایند تولید است. پنلهای چوبی معمولاً سطحی صاف دارند، اگرچه ممکن است گاهی اوقات به شکل منحنی نیز تولید شوند.
بسیاری از پنلهای چوبی با انواع روکش چوبی از جنس بلوط، راش، زبان‌گنجشک و… عرضه می‌شوند که به آن‌ها ظاهر و جلوه‌ای همانند چوب طبیعی یکپارچه می‌بخشد.
در وهلۀ اول، پنلهای چوبی را می‌توان به دو دستۀ سازه‌ای و غیرسازه‌ای تقسیم کرد:
برخی از پنلهای چوبی رایج، شامل تخته چندلا (Plywood)، تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF)، تخته رشتهای جهتدار (OSB) و تخته نئوپان (Particleboard) است. پنلهای بامبو نیز اغلب در دستۀ محصولات چوبی قرار می‌گیرند. سایر مواد کامپوزیت مبتنی بر چوب، ممکن است به شکل پنل برای کاربردها و بازارهای تخصصی تولید شوند.
در ادامه، به معرفی 4 نوع پنل چوبی متداول، کاربردها و خواص آن‌ها می‌پردازیم:
پنلهای بامبو نوعی چوب مهندسی‌شده (Engineered wood) محسوب می‌شوند که در قیاس با چوب طبیعی، تراکم و مقاومت بسیار بالاتری دارند.
مزایایی مانند کیفیت بالا، پایداری، مقاومت و سختی بالا، دوام و ماندگاری، کربن خنثی و دوستدار محیط زیست بودن، بامبو را برای استفاده در فضاهای مختلف، مناسب می‌کند.
علاوه بر آن، چسبی که در پنلهای بامبو استفاده می‌شود دوستدار محیط زیست و دارای گواهی سلامت است. اغلب پنلهای چوبی دیگر، از چسب‌هایی استفاده می‌کنند که منجر به انتشار گاز فرمالدهید و سایر گازهای سمی می‌شود.
این پنل‌ها به دلیل اندازه، ضخامت، بافت، سبک و رنگ‌های متفاوت، انطباق‌پذیری زیادی دارند که دست طراحان و معماران را برای خلاقیت باز می‌گذارد.
مهم‌ترین کاربردهای پنلهای بامبو عبارتند از: مبلمان، کابینت و کانتر آشپزخانه، در کمد، کابینت روشویی، در و چارچوب آن، پله و کارهای دکوراتیو دیگر.
شرکت هلندی موزو به‌عنوان پیشرو در صنعت بامبو، امکان تهیۀ پنلهای بامبو چندلایه با ضخامت‌های متفاوت از ۷ تا ۴۰ میلیمتر را فراهم کرده است. ساختار چندلایۀ این پنل‌ها مقاومت آن‌ها را در برابر تغییرات رطوبت که یکی از نقاط آسیب‌پذیر محصولات چوبی است بالا می‌برد.
تخته چندلا نوعی پنل چوبی است که با چسباندن ورقه‌های نازک چوب به یکدیگر ساخته می‌شود. این ورقه‌ها بهصورت لایه لایه با چسب‌های قوی به هم وصل می‌شوند و یک تخته چوب یکپارچۀ محکم تشکیل می‌دهند. تخته سه‌لا اولین نوع ساخته‌شده از تخته چندلا یا پلای وود است.
تخته چندلا را می‌توان از هر دو نوع چوب سخت و نرم تهیه کرد و با استفاده از انواع مختلفی از چسب‌ها به هم پیوند داد و تحت گرما فشرده کرد. شیوۀ لایه‌گذاری پنل، ضخامت ورق کامپوزیت و خواص آن را تعیین می‌کند.
تخته چندلا به دلیل مقاومت بالا در برابر شکستن، ترک خوردن و تغییر شکل دادن و همچنین مقرون‌به‌صرفه بودن آن در پوشش‌دهی مناطق بزرگ، معمولاً به‌عنوان جایگزین چوب طبیعی یکپارچه استفاده می‌شود.
تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF)این نوع پنل چوبی، از ترکیب چسب‌های رزینی یا فرمالدهیدی با چوب یا سایر الیاف سلولزی و فشرده کردن آن‌ها تحت گرما ساخته می‌شود.
ام‌دی‌اف بدون روکش، زیبایی چندانی ندارد. بنابراین، پس از صاف و صیقلی کردن ورقه‌های ام‌دی‌اف، از انواع روکش تزئینی ازجمله روکش چوبی و روکش میلامینه برای پوشش دادن آن‌ها استفاده می‌شود.
از ام‌دی‌اف اغلب در ساخت کابینت، مبلمان، در و… استفاده می‌شود و به دلیل ارزان‌تر بودن، جایگزین مناسبی برای چوب محسوب می‌شود.
نئوپان نوعی پنل چوبی است که از چسبیدن خاک‌اره و تراشه‌های چوب با رزین یا چسب‌های دیگر و فشرده شدن آن‌ها تحت پرس حرارتی ساخته می‌شود.
نئوپان نسبت به سایر انواع پنل چوبی، سبک‌تر است و استحکام و مقاومت کمتری دارد. همچنین در برابر رطوبت مقاومت پایینی دارد. نئوپان را می‌توان با انواع روکش چوب چسبی طبیعی و مصنوعی پوشش داد. این کار، استحکام، زیبایی و تنوع بیشتری به آن می‌بخشد.
کیفیت نئوپان برای کاربردهای مختلف متفاوت است و می‌توان با تنظیم هندسۀ ذرات، سطوح رزین، مواد افزودنی و چگالی تخته آن را مهندسی کرد. از نئوپان اغلب برای سطوح تزئینی مانند قفسه‌ها، میزهای آشپزخانه و کابینت‌ها استفاده می‌شود.
استفاده از پنل چوبی در فضای داخلی ساختمان مزایای زیادی دارد که همین مزایا کاربردهای مختلفی به آن داده است.
1. عایق فوق العاده
چوب یک عایق طبیعی قوی است و در جلوگیری از نشت گرما به بیرون و ورود سرما به داخل بسیار خوب عمل می‌کند و می‌تواند نقش مهمی در خنک نگه داشتن ساختمان در فصل گرما و گرم نگه داشتن آن در هوای سرد داشته باشد. در نتیجه، با پنلهای چوبی می‌توانید در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنید و هزینه‌های انرژی ساختمان را کاهش دهید.
2. خواص آکوستیک باورنکردنی
چوب برای جذب صدا ایده‌آل است و برای جلوگیری از اکو و نویز مناسب است. به همین دلیل، از پنلهای چوبی به‌طور گسترده در سالن‌های کنسرت استفاده می‌شود. همچنین، اگر به دنبال حفظ حریم خصوصی و آرامش بیشتر هستید، خواص آکوستیک پنل چوبی را مد نظر داشته باشید.
3. دوام بالا
پنلهای چوبی بسیار بادوام‌اند و براساس نوع مواد، شیوۀ ساخت و مراقبت می‌توانند سالیان سال دوام بیاورند. یک راه خوب برای افزایش طول عمر پنلهای چوبی این است که چوب تصفیه‌شده یا بامبو را انتخاب کنید، که هم ماندگاری بیشتری دارند و هم نگهداری آن‌ها راحت‌تر است.
در حال حاضر، پنلهای چوبی را به گونه‌ای می‌سازند که یکی از مقاوم‌ترین مصالح موجود در برابر سایش محسوب می‌شوند.
4. زیبایی بصری
پنلهای چوبی، زیبا، غنی، گرم و پرجلوه‌اند و می‌توانند ظاهری منحصربه‌فرد به فضای شما ببخشند. علاوه بر این، شما انتخاب‌های گسترده و متنوعی از میان انواع رنگ‌ها و طرح‌های مختلف دارید تا بتوانید پنل را با انواع مبلمان و اثاثه در دکوراسیون داخلی هماهنگ کنید. چوب هرگز از مد نمی‌افتد و همواره مورد پسند است.
5. تطبیق‌پذیری از نظر کاربرد
پنلهای چوبی به‌راحتی با هر فضا و عملکردی سازگار می‌شوند و می‌توان از آن‌ها در سقف، دیوار، قرنیز، مبلمان، در، نرده، پارتیشن و سایر عناصر فضاهای داخلی استفاده کرد.
استفاده از پنل چوبی در دکوراسیون داخلی، یکی از گزینه‌های محبوب طراحان و معماران است. پنل چوبی پشت تلویزیون، پنل چوبی پشت تخت‌خواب، پنل چوبی سقفی، پنل چوبی بالای شومینه، پنلهای چوبی دیواری همگی می‌توانند جلوه‌ای منحصربه‌فرد به فضای داخلی خانه‌ها و سایر فضاها ببخشند.
از نوع مناسب این پنل‌ها مانند پنلهای بامبو می‌توان به‌عنوان دیوارپوش فضاهای بیرونی، بالکن‌ها و حصارها نیز استفاده کرد.
6. هماهنگی با طبیعت
پانل‌های چوبی از جنس طبیعت‌اند و این در مقایسه با بسیاری مصالح مصنوعی یک مزیت محسوب می‌شود. چوب یک مصالح قابل بازیافت است و محیط زیست را آلوده نمی‌کند. اما به دلیل اینکه باعث تخریب جنگل‌ها می‌شود و سرعت تجدیدپذیری پایینی دارد، کاملاً پایدار نیست. پانل‌های بامبو این ضعف را به‌خوبی پوشش داده‌اند. بامبو یک گیاه سریع‌رشد است که علاوه بر طبیعی بودن، به‌سرعت تجدید می‌شود.
پنلهای چوبی را می‌توان برای تقویت طراحی بیوفیلیک در فضاهای داخلی استفاده کرد. بیوفیلیا (Biophilia) به دنبال گنجاندن عناصر طبیعی در معماری معاصر، ادغام نور خورشید، چوب، گیاهان و آب در فضا است.
7. نصب سریع و آسان
پنلهای چوبی به‌راحتی نصب می‌شوند. اغلب پنلهای چوبی از قطعه‌های چوب با ابعاد مختلف و متنوعی تشکیل می‌شوند. این قطعه‌ها پهنای باریکی دارند و با قرار دادن آن‌ها در کنار یکدیکر بهصورت افقی، عمودی یا طرح‌های دیگر، به‌راحتی و بدون زیرسازی روی سطوح داخلی نصب می‌شوند. از این جهت پنلهای چوبی آمادۀ نصب محسوب می‌شوند.
در حال حاضر، پنلهای چوبی در اشکال مختلف تولید می‌شوند و استفاده از آن‌ها به‌عنوان جایگزینی برای مصالح دیگر در برخی کاربردها رو به افزایش است.
اگر می‌خواهید به خانه یا دفتر خود ظاهری منحصربه‌فرد ببخشید، چرا روی مبلمان یا پنلهای دیواری تزئینی سرمایه‌گذاری نمی‌کنید؟ پنلهای چوبی از جمله پنلهای بامبو ارزش‌های زیبایی‌شناختی یک فضا را ارتقا می‌دهند و در طیف وسیعی از اشکال و اندازه‌ها ارائه می‌شوند که به‌طور قطع به کار شما می‌آیند.
خانه و معماری با بیش از یک دهه تجربه در زمینه واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی اروپایی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در صنعت ساختمانی، مرجع معتبر و شناخته شده‌ای در این حوزه به شمار می‌رود.
شرکت خانه و معماری با برخی از معتبرترین برندهای اروپایی یعنی Roca و Armani/Roca (محصولات چینی بهداشتی) و همچنین Moso (محصولات بامبو) همکاری می‌کند که تمامی آن‌ها رعایت استانداردهای کیفی در بالاترین سطح و حفظ محیط‌زیست را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
