یک سطح هموار چسبیده به ساختمان در فضای باز را تصور کنید که می‌توانید به‌راحتی روی آن راه بروید، دور هم جمع شوید، بنشینید، غذا بخورید و…؛ چنین فضایی که هم زیباست و هم عملکردهای فوق‌العاده‌ای دارد، هر خانه‌ای را جذاب‌تر میکند، زیرا می‌تواند بین فضای بسته و باز خانه ارتباط برقرار کند و جریان زندگی را از درون ساختمان به داخل حیاط یا باغ گسترش دهد. در دنیای امروز معماری، دکینگ این نقش مهم را بر عهده دارد.
در این مطلب، به شما می‌گوییم که دکینگ چیست، چه کاربردها و نقشی دارد، رایج‌ترین انواع آن کدام است و هریک از آنها چه مزیت‌ها و معایبی دارند.
دکینگ (Decking) از واژۀ دک (Deck) بهمعنای عرشه گرفته شده است و به کفپوشی اطلاق میشود که برای ایجاد یک سطح صاف مانند ایوان یا تراس معمولاً در فضای باز ساختمان استفاده میشود. برای فهم بهتر آن، عرشۀ کشتی را تصور کنید؛ سطح همواری که زیر آن خالی است اما مانند کف طبقات ساختمان بارهای سنگین را تحمل میکند و در برابر رطوبت و ضربه بسیار مقاوم است.
پس، سطح هموار ایجادشده توسط دکینگ:
ساخت دکینگ هم عملکردی است و هم جذابیت زیبایی‌شناختی یک ملک را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. طراحان و مجریان دکینگ، با انتخاب‌های متعدد سبک نرده، الگوها، رنگ‌ها و پرداخت‌های متنوع و جذاب، طیف وسیعی از گزینه‌ها را ارائه می‌دهند.
دکینگ کاربردهای مختلفی دارد، اما معمولاً برای گسترش فضای زندگی از درون خانه به بیرون و به‌عنوان جایگزینی برای فضاهای سنگی مانند پاسیو طراحی میشود.
این کف مقاوم، اغلب در نقش یک زیرساخت برای محوطهسازی، سهولت در رفتوآمد، بازی کودکان، دورهمیهای خانوادگی و دوستانه، استراحت و سرگرمی و چیدن مبلمان در بخش‌های زیر از فضای بیرونی عمل میکند:
همچنین، به دلیل مقاومت بالای دکینگ در برابر رطوبت، از آن در فضاهای مرطوب داخلی نیز استفاده میشود، از جمله:
دکینگ را معمولاً به‌عنوان کف چوبی می‌شناسند اما امروز برای ساخت دکینگ از مصالح مختلفی استفاده میشود؛ هم مصالح سنتی و طبیعی مانند چوب و هم جایگزین‌های مصنوعی مدرن مانند کامپوزیت. انتخاب مصالح با توجه به نیازهای منحصربه‌فرد هر پروژه، بودجه و اهداف زیبایی‌شناختی آن صورت می‌گیرد.
در ادامه، رایج‌ترین انواع دکینگ با توجه به مصالح به‌کاررفته در آنها را معرفی می‌کنیم.
چوب دارای ظرافتی جاودانه است و زیبایی طبیعی، دوام و تطبیق‌پذیری آن، دکینگ چوبی خانه را به انتخابی مطلوب برای بسیاری از صاحبان خانه و طراحان تبدیل کرده است. رایج‌ترین انواع چوب که برای دکینگ به کار می‌رود، عبارتند از:
چوب تحت فشار، یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین انتخاب‌ها برای دکینگ چوبی است. بدین ترتیب که چوب نرم را طی یک فرایند تحت فشار قرار می‌دهند تا در برابر حشرات، کپک و رطوبت مقاوم‌تر شود. البته، این نوع چوب نیاز به نگهداری دائمی دارد تا ظاهر ایده‌آلش را حفظ کند: لکه‌گیری، درزگیری، سنباده زدن، شست‌وشوی تحت فشار و… از جمله مراقبت‌هایی است که به طور منظم باید انجام دهید. با همۀ این نگهداری‌ها، این تخته‌ها با گذر زمان و قرار گرفتن در معرض شرایط جوی، آسیب می‌بینند و گاه می‌شکنند.
در حال حاضر، استفاده از چوب نرم و سخت فرآوری‌شده به روش ترمووود برای دکینگ بسیار رایج شده است. ترموود ساخته‌شده از چوب‌های نرم مانند کاج به‌طور معمول برای محل‌های کم‌تردد مانند اطراف استخرها و سونا، مورد استفاده قرار می‌گیرد و از ترموود ساخته‌شده از سخت‌چوب‌ها به دلیل توان تحمل وزن‌های سنگین، در کفسازی مکان‌های پرتردد استفاده میشود.
مزایای دکینگ چوبی
معایب دکینگ چوبی
دکینگ بامبو از مصالحی بسیار بادوام ساخته میشود و از نظر زیبایی‌شناختی، پایداری، دوام، استحکام و کیفیت بسیار عالی است. بامبو نه‌تنها یک مصالح سازگار با محیط زیست است، بلکه در برابر پوسیدگی و آسیب حشرات نیز بسیار قوی و مقاوم است و همین ارزش خانۀ شما را افزایش می‌دهد.
برخلاف اکثر چوب‌های سخت مناسب برای دکینگ (که قبل از برداشت باید ۵۰ سال یا بیشتر رشد کنند)، بامبو یک علف سریع‌رشد است که می‌توان آن را هر ۵ تا ۷ سال یک‌بار برداشت کرد. به دلیل این تجدیدپذیری سریع، بامبو یکی از سازگارترین و پایدارترین محصولات ساختمانی موجود در جهان است.
شرکت‌های مختلفی در جهان با استفاده از فناوری‌های جدید به تولید دکینگ چوب بامبو می‌پردازند. برای مثال، دکینگ بامبو X-treme® برند موزو که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد، یکی از بادوامترین مصالح با طول عمر بالا (کلاس دوام تا ۲۵ سال یا بیشتر) است. پایداری بالای این نوع دکینگ، امکان نصب آسان با گیره‌های بست را فراهم میکند که ظاهری بسیار زیبا خلق میکند. تاکنون بیش از ۶ میلیون مترمربع از این دکینگ در سراسر جهان نصب شده است.
یکی از مزایای اصلی دکینگ چوب بامبو پایداری آن است. از آنجایی که تخته‌ها از نوارهای بامبوی اصلاح‌شدۀ حرارتی ساخته شده‌اند که تحت فشار بسیار بالا فشرده میشوند، بسیار پایدارند و به‌سختی دچار انقباض، تورم یا تغییر شکل میشوند.
مزایای دکینگ بامبو (با نگاه به بامبوی تولیدشده توسط برند موزو)
معایب دکینگ بامبو
نصب سریع و تمیز دکینگ بامبو
طراحی و اجرای دکینگی که با معماری ساختمان هماهنگ باشد، نیاز به برنامه‌ریزی، تخصص، دقت و درک کامل از اصول ساخت‌وساز دارد.
در گام اول باید آماده‌سازی زمین، زیرسازی و بالا آوردن ارتفاع انجام شود. زیرسازی دکینگ، به صورت فلزی و با استفاده از پروفیل انجام میشود و برای کاهش اثرات زنگ‌زدگی، روی پروفیل‌ها ضدزنگ می‌زنند. سپس، شاسی‌کشی لازم همراه با تراز کردن سطح انجام میشود و در ادامه، تخته‌ها به روش‌های مختلف و اغلب با استفاده از پیچ و میخ روی تیرهای فرعی زیرین نصب میشوند.
یکی از مزیت‌های دکینگ بامبوی برند موزو نصب سریع و تمیز آن است. نصب دکینگ Bamboo X-treme® برند موزو با گیره صورت می‌گیرد و در مقایسه با دکینگ‌های چوبی که با پیچ یا میخ نصب میشوند، بسیار سریع و تمیز است. به لطف شکل متقارن و خاص لبه‌های کناری تخته‌های دکینگ Bamboo X-treme®، امکان انتخاب بین سطح شیاردار یا سطح صاف تخته وجود دارد و در زمان نصب می‌توانید تصمیم بگیرید که می‌خواهید سطح دکینگ شما صاف یا شیاردار باشد.
گیره‌ها در شیارهای طرفین قرار می‌گیرند و به تیرهای فرعی پیچ میشوند. برای اتصال دکینگ روی تیرهای فرعی می‌توان یک گیره را در شیار کناری قرار داد. با این بست‌های مخفی، دیگر لازم نیست تخته‌های دکینگ را برای استفاده از میخ یا پیچ سوراخ کنید که بسیار تمیز به نظر می‌رسد و باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان نیز خواهد شد.
اما از مصالح کاملاً طبیعی مانند چوب و بامبو که بگذریم، می‌رسیم به مصالح مصنوعی مدرن. دکینگ پلاستیکی ۳ دستۀ اصلی دارد:
پلی وینیل کلراید یا PVC یک دکینگ کاملاً مصنوعی، سبک و بادوام است. این مصالح، به دلیل مقاومتش در برابر تاب‌خوردگی و خردشدن، یکی از گزینه‌های محبوب در میان طراحان و مجریان دکینگ است. ضمن اینکه، PVC در برابر پوسیدگی، کپک و هجوم حشرات نیز مقاومت خوبی دارد و عملاً نسبت به تعمیر و نگهداری بی‌نیاز است.
تخته‌های PVC ظاهر چوب طبیعی را تقلید می‌کنند و می‌توان آنها را پس از استفاده بازیافت کرد. تقریباً هرآنچه دربارۀ تفاوت کفپوش و پارکت گفته‌ایم در مورد تفاوت دکینگ پی وی سی و دکینگ چوبی نیز صادق است.
دکینگ پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) مشابه دکینگ پی وی سی، ۱۰۰% پلاستیکی است. همچنین سعی میکند با تقلید رنگ و رگه‌های چوب، ظاهر و حس چوب طبیعی را القا کند، اما در فرایند تولیدش برخلاف دکینگ پی وی سی، مواد شیمیایی سمی تولید نمی‌کند.
دکینگ کامپوزیت برخلاف دکینگ HDPE و پی وی سی، ۱۰۰% پلاستیکی نیست و از ترکیب چوب و پلاستیک ساخته شده است. شرکت‌های مجری دکینگ اغلب این مصالح را به دلیل دوام آن و همچنین شباهت ظاهرش با چوب طبیعی توصیه می‌کنند. دکینگ کامپوزیت در برابر پوسیدگی و موریانه مقاوم است و نسبت به سایر گزینه‌ها به نگهداری کمتری نیاز دارد. ضمن اینکه، حس حرکت با پای پرهنه بر روی آن، راحت‌تر از دکینگ‌های ۱۰۰% پلاستیکی است.
مزایای دکینگ پلاستیکی
معایب دکینگ پلاستیکی
فایبرگلاس یک گزینۀ مصنوعی است که در محیط‌هایی با دمای شدید بسیار خوب عمل میکند. هرچند، برای آب‌وهوای معتدل نیز گزینۀ خوبی محسوب میشود، زیرا بادوام است و در برابر رطوبت و حشرات مقاومت خوبی دارد.
مزایای دکینگ فایبرگلاس
معایب دکینگ فایبرگلاس
دکینگ آلومینیومی به دلیل دوام فوق‌العاده، ماهیت ضدآب و وزن سبک آن مشهور است. این نوع دکینگ هرچند ممکن است جذابیت‌های زیبایی‌شناختی گزینه‌های دیگر را نداشته باشد، در برابر رطوبت و شرایط جوی، پوسیدگی و حشرات مقاوم است.
دکینگ آلومینیومی در برخی جاها مانند اطراف استخرها بسیار خوب عمل میکند و به دلیل مصنوعی بودنش، نیازی به نگهداری دائمی ندارد.
مزایای دکینگ آلومینیومی
معایب دکینگ آلومینیومی
تصمیم شما برای سرمایه‌گذاری در اجرای دکینگ یک تصمیم مهم است و قبل از انجام این کار، باید در مورد تمام گزینه‌های دردسترس تحقیق کنید. هرچند دکینگ چوبی همواره یکی از انتخاب‌های اصلی بوده است، اما اگر نمی‌خواهید یا نمی‌توانید زمان زیادی برای نگهداری دکینگ خود صرف کنید، گزینه‌های عالی دیگری همچون دکینگ بامبو نیز وجود دارد.
به هر حال، از دکینگ خود سالیان سال استفاده خواهید کرد و ارزش آن را دارد که کمی زمان بگذارید و بهترین تصمیم ممکن را با توجه به شرایط و بودجۀ خود بگیرید.
خانه و معماری با بیش از یک دهه تجربه در زمینه واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی اروپایی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در صنعت ساختمانی، مرجع معتبر و شناخته شده‌ای در این حوزه به شمار می‌رود.
شرکت خانه و معماری با برخی از معتبرترین برندهای اروپایی یعنی Roca و Armani/Roca (محصولات چینی بهداشتی) و همچنین Moso (محصولات بامبو) همکاری میکند که تمامی آنها رعایت استانداردهای کیفی در بالاترین سطح و حفظ محیط‌زیست را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
