دکینگ چیست و رایج‌ترین انواع آن کدام است؟

اگر بخواهید جریان زندگی را از درون خانه به داخل حیاط یا باغ خود امتداد دهید، استفاده از دکینگ، بهترین ایده برای این کار است. اما قبل از آن، می‌بایست انواع دکینگ و کاربردهای آن را بشناسید.
مطالب مورد بحث در این پست
این مطلب را به اشتراک بگذارید:
زمان مطالعه: 5 دقیقه

یک سطح هموار چسبیده به ساختمان در فضای باز را تصور کنید که می‌توانید به‌راحتی روی آن راه بروید، دور هم جمع شوید، بنشینید، غذا بخورید و…؛ چنین فضایی که هم زیباست و هم عملکردهای فوق‌العاده‌ای دارد، هر خانه‌ای را جذاب‌تر می‌کند، زیرا می‌تواند بین فضای بسته و باز خانه ارتباط برقرار کند و جریان زندگی را از درون ساختمان به داخل حیاط یا باغ گسترش دهد. در دنیای امروز معماری، دکینگ این نقش مهم را بر عهده دارد.

در این مطلب، به شما می‌گوییم که دکینگ چیست، چه کاربردها و نقشی دارد، رایج‌ترین انواع آن کدام است و هریک از آن‌ها چه مزیت‌ها و معایبی دارند.

دکینگ چیست؟

دکینگ (Decking) از واژۀ دک (Deck) به‌معنای عرشه گرفته شده است و به کفپوشی اطلاق می‌شود که برای ایجاد یک سطح صاف مانند ایوان یا تراس معمولاً در فضای باز ساختمان استفاده می‌شود. برای فهم بهتر آن، عرشۀ کشتی را تصور کنید؛ سطح همواری که زیر آن خالی است اما مانند کف طبقات ساختمان بارهای سنگین را تحمل می‌کند و در برابر رطوبت و ضربه بسیار مقاوم است.

پس، سطح هموار ایجادشده توسط دکینگ:

  • می‌تواند مانند یک طبقه، وزن‌های سنگین را تحمل کند؛
  • اغلب در فضای باز (و گاه نیم‌بسته و بسته) ساخته می‌شود؛
  • اغلب از سطح زمین بالاتر است؛
  • و معمولاً به یک ساختمان متصل است.

ساخت دکینگ هم عملکردی است و هم جذابیت زیبایی‌شناختی یک ملک را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. طراحان و مجریان دکینگ، با انتخاب‌های متعدد سبک نرده، الگوها، رنگ‌ها و پرداخت‌های متنوع و جذاب، طیف وسیعی از گزینه‌ها را ارائه می‌دهند.

کاربردهای دکینگ چیست؟

دکینگ کاربردهای مختلفی دارد، اما معمولاً برای گسترش فضای زندگی از درون خانه به بیرون و به‌عنوان جایگزینی برای فضاهای سنگی مانند پاسیو طراحی می‌شود.

کف مقاوم

این کف مقاوم، اغلب در نقش یک زیرساخت برای محوطه‌سازی، سهولت در رفت‌وآمد، بازی کودکان، دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه، استراحت و سرگرمی و چیدن مبلمان در بخش‌های زیر از فضای بیرونی عمل می‌کند:

  • پیاده‌راه حیاط و باغ
  • تراس
  • بالکن
  • ایوان
  • روف گاردن
  • آلاچیق
  • اطراف استخر
انواع دکینگ از نظر جنس

همچنین، به دلیل مقاومت بالای دکینگ در برابر رطوبت، از آن در فضاهای مرطوب داخلی نیز استفاده می‌شود، از جمله:

  • اطراف استخرهای سرپوشیده
  • اطراف جکوزی
  • سونا
  • پاسیو
  • حمام

انواع دکینگ از نظر جنس

دکینگ را معمولاً به‌عنوان کف چوبی می‌شناسند اما امروز برای ساخت دکینگ از مصالح مختلفی استفاده می‌شود؛ هم مصالح سنتی و طبیعی مانند چوب و هم جایگزین‌های مصنوعی مدرن مانند کامپوزیت. انتخاب مصالح با توجه به نیازهای منحصربه‌فرد هر پروژه، بودجه و اهداف زیبایی‌شناختی آن صورت می‌گیرد.

در ادامه، رایج‌ترین انواع دکینگ با توجه به مصالح به‌کاررفته در آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

دکینگ چوبی
  1. دکینگ چوبی (Wood Decking)

چوب دارای ظرافتی جاودانه است و زیبایی طبیعی، دوام و تطبیق‌پذیری آن، دکینگ چوبی خانه را به انتخابی مطلوب برای بسیاری از صاحبان خانه و طراحان تبدیل کرده است. رایج‌ترین انواع چوب که برای دکینگ به کار می‌رود، عبارتند از:

  • چوب نرم درختان سوزنی‌برگ مانند کاج، سدر و ماموت که به آن Softwood نیز گفته می‌شود.
  • چوب سنگین و سخت درختان پهن‌برگ مانند ماهون و ساج که به آن Hardwood نیز گفته می‌شود.
  • انواع چوب نرم تحت فشار (Pressure Treated Wood) مانند چوب کاج تحت فشار
  • انواع چوب نرم و سخت فرآوری‌شده به روش ترمووود (Thermowood)

چوب تحت فشار، یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین انتخاب‌ها برای دکینگ چوبی است. بدین ترتیب که چوب نرم را طی یک فرایند تحت فشار قرار می‌دهند تا در برابر حشرات، کپک و رطوبت مقاوم‌تر شود. البته، این نوع چوب نیاز به نگهداری دائمی دارد تا ظاهر ایده‌آلش را حفظ کند: لکه‌گیری، درزگیری، سنباده زدن، شست‌وشوی تحت فشار و… از جمله مراقبت‌هایی است که به طور منظم باید انجام دهید. با همۀ این نگهداری‌ها، این تخته‌ها با گذر زمان و قرار گرفتن در معرض شرایط جوی، آسیب می‌بینند و گاه می‌شکنند.

در حال حاضر، استفاده از چوب نرم و سخت فرآوری‌شده به روش ترمووود برای دکینگ بسیار رایج شده است. ترموود ساخته‌شده از چوب‌های نرم مانند کاج به‌طور معمول برای محل‌های کم‌تردد مانند اطراف استخرها و سونا، مورد استفاده قرار می‌گیرد و از ترموود ساخته‌شده از سخت‌چوب‌ها به دلیل توان تحمل وزن‌های سنگین، در کفسازی مکان‌های پرتردد استفاده می‌شود.

مزایای دکینگ چوبی

  • ظاهر – مردم ظاهر و احساس طبیعی انواع کفپوش چوبی را دوست دارند. هرچند سازندگان مصالح دکینگ مصنوعی سعی دارند ظاهر چوب را تقلید کنند، اما هرگز شبیه دکینگ چوب طبیعی نمی‌شوند.
  • هزینه – الوارهای تحت فشار مقرون‌به‌صرفه‌ترین مصالح دکینگ هستند.

معایب دکینگ چوبی

  • تعمیر و نگهداری – دکینگ چوبی از پرزحمت‌ترین انواع دکینگ است، زیرا به طور مداوم نیاز به تعمیر و نگهداری دارد.
  • دوام – اغلب کفپوش‌های چوبی به غیر از چوب‌های سخت عجیب و غریب، کمتر از مصالح دکینگ مصنوعی دوام می‌آورند و می‌بایست تعویض شوند.
دکینگ بامبو
  1. دکینگ بامبو (Bamboo Decking)

دکینگ بامبو از مصالحی بسیار بادوام ساخته می‌شود و از نظر زیبایی‌شناختی، پایداری، دوام، استحکام و کیفیت بسیار عالی است. بامبو نه‌تنها یک مصالح سازگار با محیط زیست است، بلکه در برابر پوسیدگی و آسیب حشرات نیز بسیار قوی و مقاوم است و همین ارزش خانۀ شما را افزایش می‌دهد.

برخلاف اکثر چوب‌های سخت مناسب برای دکینگ (که قبل از برداشت باید ۵۰ سال یا بیشتر رشد کنند)، بامبو یک علف سریع‌رشد است که می‌توان آن را هر ۵ تا ۷ سال یک‌بار برداشت کرد. به دلیل این تجدیدپذیری سریع، بامبو یکی از سازگارترین و پایدارترین محصولات ساختمانی موجود در جهان است.

شرکت‌های مختلفی در جهان با استفاده از فناوری‌های جدید به تولید دکینگ چوب بامبو می‌پردازند. برای مثال، دکینگ بامبو X-treme® برند موزو که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد، یکی از بادوام‌ترین مصالح با طول عمر بالا (کلاس دوام تا ۲۵ سال یا بیشتر) است. پایداری بالای این نوع دکینگ، امکان نصب آسان با گیره‌های بست را فراهم می‌کند که ظاهری بسیار زیبا خلق می‌کند. تاکنون بیش از ۶ میلیون مترمربع از این دکینگ در سراسر جهان نصب شده است.

یکی از مزایای اصلی دکینگ چوب بامبو پایداری آن است. از آنجایی که تخته‌ها از نوارهای بامبوی اصلاح‌شدۀ حرارتی ساخته شده‌اند که تحت فشار بسیار بالا فشرده می‌شوند، بسیار پایدارند و به‌سختی دچار انقباض، تورم یا تغییر شکل می‌شوند.

مزایای دکینگ بامبو (با نگاه به بامبوی تولیدشده توسط برند موزو)

  • زیبایی طبیعی – بامبو یک مصالح طبیعی جذاب و گرم است که هم برای فضاهای مسکونی و هم برای فضاهای تجاری کاربرد دارد.
  • مقاومت بالا در برابر استفادۀ زیاد – چگالی بالای بامبو باعث می‌شود برای کاربردهای عمومی مناسب باشد و بتواند در برابر ترافیک زیاد کاربران مقاومت کند.
  • دوام – بامبو یکی از بادوام‌ترین مصالح با طول عمر بالا (کلاس دوام تا ۲۵سال یا بیشتر) است. این مصالح در برابر شرایط سخت اقلیمی، پوسیدگی و آسیب حشرات به‌خوبی مقاومت می‌کند.
  • پایداری زیست‌محیطی – بامبو یک منبع به‌سرعت تجدیدپذیر و به‌وفور دردسترس است.
  • استحکام – فرایند تولید بامبو ترکیبی از عملیات حرارتی و فشرده‌سازی با چگالی بالا، مصالحی با سطح بالای پایداری ایجاد می‌کند.
  • نصب سریع و آسان – پایداری بالای بامبو، امکان نصب آسان و سریع با استفاده از گیره‌های بست را فراهم می‌کند.
  • مقاومت در برابر آتش – بامبو به طور طبیعی در برابر آتش مقاوم است و چگالی بالای آن به این ویژگی کمک می‌کند.
  • تاییدشده و اثبات‌شده – با انتخاب برند موزو، دکینگی خواهید داشت که براساس استانداردهای اروپایی تأیید شده و از سال ۲۰۰۹ تا امروز کارایی و کیفیت خود را به اثبات رسانده است.

معایب دکینگ بامبو

  • نگهداری – بامبو، به طور طبیعی در گذر زمان تغییر رنگ می‌دهد و سایۀ زیبایی به خود می‌گیرد، اما در صورت ترجیح رنگ قهوه‌ای تیره، می‌توان آن را روغن‌کاری کرد.
نصب سریع و تمیز دکینگ بامبو

نصب سریع و تمیز دکینگ بامبو

طراحی و اجرای دکینگی که با معماری ساختمان هماهنگ باشد، نیاز به برنامه‌ریزی، تخصص، دقت و درک کامل از اصول ساخت‌وساز دارد.

در گام اول باید آماده‌سازی زمین، زیرسازی و بالا آوردن ارتفاع انجام شود. زیرسازی دکینگ، به صورت فلزی و با استفاده از پروفیل انجام می‌شود و برای کاهش اثرات زنگ‌زدگی، روی پروفیل‌ها ضدزنگ می‌زنند. سپس، شاسی‌کشی لازم همراه با تراز کردن سطح انجام می‌شود و در ادامه، تخته‌ها به روش‌های مختلف و اغلب با استفاده از پیچ و میخ روی تیرهای فرعی زیرین نصب می‌شوند.

یکی از مزیت‌های دکینگ بامبوی برند موزو نصب سریع و تمیز آن است. نصب دکینگ Bamboo X-treme® برند موزو با گیره صورت می‌گیرد و در مقایسه با دکینگ‌های چوبی که با پیچ یا میخ نصب می‌شوند، بسیار سریع و تمیز است. به لطف شکل متقارن و خاص لبه‌های کناری تخته‌های دکینگ Bamboo X-treme®، امکان انتخاب بین سطح شیاردار یا سطح صاف تخته وجود دارد و در زمان نصب می‌توانید تصمیم بگیرید که می‌خواهید سطح دکینگ شما صاف یا شیاردار باشد.

اتصال دکینگ

گیره‌ها در شیارهای طرفین قرار می‌گیرند و به تیرهای فرعی پیچ می‌شوند. برای اتصال دکینگ روی تیرهای فرعی می‌توان یک گیره را در شیار کناری قرار داد. با این بست‌های مخفی، دیگر لازم نیست تخته‌های دکینگ را برای استفاده از میخ یا پیچ سوراخ کنید که بسیار تمیز به نظر می‌رسد و باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان نیز خواهد شد.

دکینگ پلاستیکی
  1. دکینگ پلاستیکی (Plastic Decking)

اما از مصالح کاملاً طبیعی مانند چوب و بامبو که بگذریم، می‌رسیم به مصالح مصنوعی مدرن. دکینگ پلاستیکی ۳ دستۀ اصلی دارد:

  • پلی وینیل کلراید (PVC)
  • پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)
  • کامپوزیت

  • دکینگ پی‌ وی سی (PVC Decking)

پلی وینیل کلراید یا PVC یک دکینگ کاملاً مصنوعی، سبک و بادوام است. این مصالح، به دلیل مقاومتش در برابر تاب‌خوردگی و خردشدن، یکی از گزینه‌های محبوب در میان طراحان و مجریان دکینگ است. ضمن اینکه، PVC در برابر پوسیدگی، کپک و هجوم حشرات نیز مقاومت خوبی دارد و عملاً نسبت به تعمیر و نگهداری بی‌نیاز است‌.

تخته‌های PVC ظاهر چوب طبیعی را تقلید می‌کنند و می‌توان آن‌ها را پس از استفاده بازیافت کرد. تقریباً هرآنچه دربارۀ تفاوت کفپوش و پارکت گفته‌ایم در مورد تفاوت دکینگ پی وی سی و دکینگ چوبی نیز صادق است.

  • دکینگ HDPE (HDPE Decking)

دکینگ پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) مشابه دکینگ پی وی سی، ۱۰۰% پلاستیکی است. همچنین سعی می‌کند با تقلید رنگ و رگه‌های چوب، ظاهر و حس چوب طبیعی را القا کند، اما در فرایند تولیدش برخلاف دکینگ پی وی سی، مواد شیمیایی سمی تولید نمی‌کند.

  • دکینگ کامپوزیت (Composite Decking)

دکینگ کامپوزیت برخلاف دکینگ HDPE و پی وی سی، ۱۰۰% پلاستیکی نیست و از ترکیب چوب و پلاستیک ساخته شده است. شرکت‌های مجری دکینگ اغلب این مصالح را به دلیل دوام آن و همچنین شباهت ظاهرش با چوب طبیعی توصیه می‌کنند. دکینگ کامپوزیت در برابر پوسیدگی و موریانه‌ مقاوم است و نسبت به سایر گزینه‌ها به نگهداری کمتری نیاز دارد. ضمن اینکه، حس حرکت با پای پرهنه بر روی آن‌، راحت‌تر از دکینگ‌های ۱۰۰% پلاستیکی است.

مزایای دکینگ پلاستیکی

  • تعمیر و نگهداری – دکینگ‌ ساخته‌شده از پلاستیک به نگهداری بسیار کمی نیاز دارد و ظاهر عالی خود را حفظ می‌کند.
  • دوام – این نوع دکینگ بادوام است و بین ۲۵ تا ۵۰ سال دوام می‌آورد.
  • اثرات زیست‌محیطی – برخی از این محصولات، از پلاستیک بازیافتی ساخته می‌شوند و بسیاری از آن‌ها را می‌توان پس از استفاده بازیافت کرد.

معایب دکینگ پلاستیکی

  • ظاهر – هرچند سازندگان این مصالح سعی می‌کنند ظاهر چوب واقعی را تقلید کنند، دکینگ پلاستیکی همچنان بیشتر مصنوعی به نظر می‌رسد تا طبیعی.
  • هزینه – یکی از گران‌ترین مصالح برای دکینگ است.
  • احساس – تخته‌های پلاستیکی در زیر نور خورشید بسیار داغ می‌شوند و پاهای برهنه روی آن‌ها احساس ناراحتی می‌کنند. البته، دکینگ کامپوزیت راحت‌تر از دکینگ‌های ۱۰۰٪ پلاستیکی است.
دکینگ فایبرگلاس
  1. دکینگ فایبرگلاس (Fiberglass Decking)

فایبرگلاس یک گزینۀ مصنوعی است که در محیط‌هایی با دمای شدید بسیار خوب عمل می‌کند. هرچند، برای آب‌وهوای معتدل نیز گزینۀ خوبی محسوب می‌شود، زیرا بادوام است و در برابر رطوبت و حشرات مقاومت خوبی دارد.

مزایای دکینگ فایبرگلاس

  • دوام – این نوع دکینگ با نگهداری صحیح می‌تواند ۲۵ تا ۳۰ سال دوام بیاورد.
  • سازگاری اقلیمی – فایبرگلاس در همۀ اقلیم‌ها حتی در دماهای شدید و در معرض زمستان‌های سخت نیز خوب عمل می‌کند.

معایب دکینگ فایبرگلاس

  • هزینه – هزینۀ اولیه برای ساخت دکینگ‌ فایبرگلاس بالا است.
  • ظاهر – بسیاری از مردم ظاهر دکینگ‌ فایبرگلاس را دوست ندارند زیرا سطح صاف آن‌ مانند چوب نیست. همچنین، برخلاف سایر مصالح مصنوعی، تنوع رنگی ندارد.
دکینگ آلومینیومی
  1. دکینگ آلومینیومی (Aluminum Decking)

دکینگ آلومینیومی به دلیل دوام فوق‌العاده، ماهیت ضدآب و وزن سبک آن مشهور است. این نوع دکینگ هرچند ممکن است جذابیت‌های زیبایی‌شناختی گزینه‌های دیگر را نداشته باشد، در برابر رطوبت و شرایط جوی، پوسیدگی و حشرات مقاوم است.

دکینگ آلومینیومی در برخی جاها مانند اطراف استخرها بسیار خوب عمل می‌کند و به دلیل مصنوعی بودنش، نیازی به نگهداری دائمی ندارد.

مزایای دکینگ آلومینیومی

  • دوام – این نوع دکینگ ماندگاری بالایی دارد و با نگهداری مناسب حدود ۲۰ سال یا بیشتر دوام می‌آورد.
  • احساس – مصالح آلومینیومی تیره‌تر، زیر نور خورشید داغ می‌شوند، اما به دلیل هستۀ توخالی، به‌سرعت خنک می‌شوند. همچنین، بیشتر دکینگ‌های آلومینیومی دارای سطحی ضدلغزش هستند که از لیز خوردن کاربران جلوگیری می‌کند.
  • تعمیر و نگهداری – این نوع دکینگ نیازی به نگهداری مداوم ندارد و بدون مراقبت ظاهر خوب خود را حفظ می‌کند.

معایب دکینگ آلومینیومی

  • هزینه – دکینگ آلومینیومی گران‌تر از گزینه‌های دیگر مانند چوب است، اما در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه خواهد بود، زیرا برخلاف چوب واقعی نیازی به تعویض تخته‌ها ندارد.
  • ظاهر – بسیاری از مردم ظاهر مصنوعی این تخته‌ها را در مقایسه با چوب واقعی دوست ندارند.

سخن آخر

تصمیم شما برای سرمایه‌گذاری در اجرای دکینگ یک تصمیم مهم است و قبل از انجام این کار، باید در مورد تمام گزینه‌های دردسترس تحقیق کنید. هرچند دکینگ چوبی همواره یکی از انتخاب‌های اصلی بوده است، اما اگر نمی‌خواهید یا نمی‌توانید زمان زیادی برای نگهداری دکینگ خود صرف کنید، گزینه‌های عالی دیگری همچون دکینگ بامبو نیز وجود دارد.

به هر حال، از دکینگ خود سالیان سال استفاده خواهید کرد و ارزش آن را دارد که کمی زمان بگذارید و بهترین تصمیم ممکن را با توجه به شرایط و بودجۀ خود بگیرید.

دکینگ (Decking) از واژۀ دک (Deck) به‌معنای عرشه گرفته شده است و به کفپوشی اطلاق می‌شود که برای ایجاد یک سطح صاف مانند ایوان یا تراس معمولاً در فضای باز ساختمان استفاده می‌شود.
این کف مقاوم، اغلب در نقش یک زیرساخت برای محوطه‌سازی، سهولت در رفت‌وآمد، بازی کودکان، دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه و چیدن مبلمان در فضای بیرونی خانه عمل می‌کند. همچنین، به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، در فضاهای مرطوب داخلی نیز کاربرد دارد.
بادوام‌ترین نوع دکینگ، دکینگ پلاستیکی است زیرا اغلب آن‌ها تا ۵۰ سال ضمانت دارند.
دکینگ پلاستیکی و دکینگ آلومینیومی سبک‌ترین انواع دکینگ محسوب می‌شوند.
دکینگ بامبو، یک گزینۀ محبوب و سازگار با محیط زیست است. بامبو نه‌تنها به‌سرعت تجدیدپذیر است، بلکه در برابر پوسیدگی و آسیب حشرات نیز بسیار قوی و مقاوم است و همین ارزش خانۀ شما را افزایش می‌دهد.
بله، شرکت خانه و معماری نمایندگی محصولات برند موزو در ایران است.
نویسنده
تحریریه خانه و معماری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *