چوب از دیرباز به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین مصالح ساختمانی شناخته می‌شود. این عنصر طبیعی، با زیبایی منحصربه‌فرد و ویژگی‌های خاص خود، به فضاهای مختلف ساختمان، گرما و صمیمیت می‌بخشد و طیف گسترده‌ای از کاربردهای سازهای و غیرسازه‌ای و حتی دکوراسیون و تزئینات را پوشش می‌دهد. هرچند در حال حاضر، انواع مختلف چوب مصنوعی مانند ام‌دی‌اف و نئوپان نیز تولید می‌شود، اما چوب طبیعی هرگز محبوبیت خود را از دست نداده است.
در این مطلب، به معرفی بهترین نوع چوب در معماری می‌پردازیم و معیارهای انتخاب چوب مناسب برای کاربردهای مختلف را بررسی می‌کنیم.
چوب در معماری، انواع مختلفی دارد که پرکاربردترین آن‌ها را می‌توان در ۳ دستۀ کلی جای داد:
چوب نرم طبیعی از درختان سوزنی‌برگ مانند کاج، سرو، سرخدار، نراد و سدر به دست می‌آید. این نوع چوب به دلیل سبکی، انعطاف‌پذیری و قیمت مناسب، کاربردهای گسترده‌ای در معماری دارد. همچنین، مقاومت بالا در برابر پوسیدگی، آن را برای استفاده در فضای باز مناسب می‌کند.
از چوب نرم طبیعی می‌توان برای ساخت مبلمان و کابینت، ساخت اشیاء تزئینی، تیرچه، ستون، قاب و… استفاده کرد.
چوب سخت طبیعی از درختان پهن‌برگ مانند بلوط و راش تولید می‌شود. این نوع چوب به دلیل استحکام، دوام، زیبایی و ظرافت، قابلیت پرداخت و صیقل‌پذیری و شکل‌دهی آسان، کاربردهای گسترده‌ای در معماری و دکوراسیون داخلی دارد.
از چوب سخت طبیعی می‌توان برای ساخت مبلمان و کابینت، کفپوش، دیوارپوش، سقف کاذب، قرنیز و اشیاء تزئینی استفاده کرد.
چوب مهندسیشده، نوعی چوب مصنوعی است که از ترکیب قطعات مختلف چوب طبیعی با چسب و رزین تحت فشار و حرارت ساخته می‌شود. به دلیل فرایند تولید، چوب مهندسیشده از استحکام و ثبات ابعادی بالاتری نسبت به چوب طبیعی برخوردار است. همچنین، در برابر رطوبت و پوسیدگی نیز مقاوم‌تر است.
رایج‌ترین انواع چوب مهندسیشده مورد استفاده در معماری، عبارتند از: چوب بامبو، تخته چندلا (Plywood)، تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF)، تخته رشته‌ای جهت‌دار (OSB) و تخته نئوپان (Particleboard).
چوب مهندسیشده انتخابی ایدئال برای مکان‌هایی با رطوبت بالا مانند کف چوبی آشپزخانه، حمام و زیرزمین است، زیرا نسبت به چوب‌های سالید در برابر رطوبت مقاومت بالاتری دارد.
از چوب مهندسیشده می‌توان برای ساخت مبلمان و کابینت، کفپوش، دیوارپوش و اجزای سازهای ساختمان استفاده کرد.
چوب، مصالحی انعطافپذیر، جذاب، محکم، بادوام، متنوع و همه‌کاره است، اما برای اینکه در ساختمان قابل‌استفاده شود، عملیات مختلفی روی آن انجام می‌شود. نوع عملیات و فرایندهای انجام‌شده، به نوع چوب، کاربرد آن و شرایط اقلیمی منطقه بستگی دارد که به‌طور کلی در ۲ دستۀ عملیات اولیه و عملیات ثانویه جای می‌گیرند.
عملیات اولیه:
عملیات ثانویه:
پس از آماده‌سازی چوب، این مصالح، کاربردهای مختلفی را در معماری پوشش می‌دهد که می‌توان آن‌ها را در دسته‌های زیر گنجاند:
بهترین نوع چوب در معماری، چوبی است که به‌طور کامل نیازها و شرایط شما را برآورده کند. این موضوع، به عوامل مختلفی مانند کاربرد موردنظر، بودجه، سلیقه، شرایط اقلیمی و… بستگی دارد. بااین‌حال، برخی از چوب‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند پایداری و تجدیدپذیری، استحکام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و حشرات، ثبات شکل و ابعاد، مقاومت بیشتر در برابر حریق و زیبایی، درمجموع برای استفاده در معماری مناسب‌ترند.
در ادامه، ۳ ویژگی کلیدی و چند نمونه از بهترین انواع چوب در معماری را معرفی می‌کنیم.
چوب باید از منابع پایدار و تجدیدپذیر تهیه شده باشد تا به حفظ محیط زیست کمک کند.
چند نمونه چوب سازگار با محیط زیست:
چوب باید به اندازۀ کافی مستحکم باشد تا بتواند وزن بارهای وارده را تحمل کند. همچنین، می‌بایست در برابر ضربه و فشار و عوامل محیطی (نور خورشید، رطوبت و حشرات موذی مانند موریانه) مقاوم باشد، به‌خصوص اگر در مناطق مرطوب یا در فضای باز استفاده می‌شود.
چند نمونه چوب مقاوم:
اگر مقاومت در برابر حریق برای شما اهمیت بالایی دارد، چوب‌های مهندسیشده مانند ترموود و بامبو و چوب‌های طبیعی مانند بلوط، گردو و راش (اولویت با چوب‌های مهندسیشده) را می‌توانید بررسی کنید.
بهترین نوع چوب، باید دارای رنگ، بافت و رگه‌های زیبا باشد و با دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان همخوانی داشته باشد.
چند نمونه چوب زیبا:
علاوه بر همۀ ویژگیهایی که برای چوب خوب برشمردیم، انتخاب بهترین نوع چوب در معماری به چندین عامل اساسی بستگی دارد:
در انتخاب بهترین نوع چوب، باید به ویژگیهایی همچون رنگ، بافت و رگه‌های چوب و حس و حالی که القا می‌کند توجه کنید. با توجه به تنوعی که مصالح چوب دارد، برای سبک‌های مختلف، گزینه‌های متعددی خواهید داشت.
با در نظر گرفتن این معیارها، می‌توانید بهترین نوع چوب را برای کاربرد مورد نظر خود انتخاب کنید.
چوب می‌تواند درون و بیرون ساختمان شما را به طرزی حیرت‌انگیز زیباتر کند. در این میان، انتخاب بهترین نوع چوب در معماری، به نیازها، شرایط، سبک معماری و سلیقۀ شما بستگی دارد. با استفاده از مواردی که در این مطلب گفتیم، می‌توانید بهترین نوع چوب را برای ساختمان‌تان انتخاب کنید.
شما در انتخاب خود، به کدام ویژگی چوب، اهمیت بیشتری می‌دهید؟
خانه و معماری با بیش از یک دهه تجربه در زمینه واردات تجهیزات و مصالح ساختمانی اروپایی و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در صنعت ساختمانی، مرجع معتبر و شناخته شده‌ای در این حوزه به شمار می‌رود.
شرکت خانه و معماری با برخی از معتبرترین برندهای اروپایی یعنی Roca و Armani/Roca (محصولات چینی بهداشتی) و همچنین Moso (محصولات بامبو) همکاری می‌کند که تمامی آن‌ها رعایت استانداردهای کیفی در بالاترین سطح و حفظ محیط‌زیست را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
